15x de mooiste dorpjes in Nederland

Nederland barst van de charmante dorpjes waar de tijd lijkt stil te staan. Denk aan kronkelende straatjes met kinderkopjes, gezellige dorpspleinen, oude kerktorens en schilderachtige huisjes. Ver weg van de drukte van de stad vind je hier rust, historie en vaak een flinke dosis gastvrijheid.

In deze blog neem ik je mee langs wat ik de mooiste dorpjes van ons land vind, van idyllische vissersplaatsen tot groene oasedorpen midden in de natuur. Perfect voor een dagje uit, een weekendje weg of gewoon om inspiratie op te doen voor je volgende roadtrip door eigen land. Laat je verrassen door de charme van de Nederlandse dorpjes!

Giethoorn (Overijssel)

We trappen af met misschien wel het bekendste, maar volgens mij toch nog altijd magische dorp van Nederland: Giethoorn.

Giethoorn is beroemd om zijn sprookjesachtige grachten, houten bruggetjes en fluisterbootjes die je tussen de pittoreske huisjes door laten glijden. Autoverkeer is hier in het oude centrum niet toegestaan, alles draait om rust, water en wandelen. Hoewel Giethoorn in de zomermaanden drukbezocht is, kun je er buiten het hoogseizoen of vroeg op de dag nog steeds de stilte en schoonheid ervaren waar het dorp zo geliefd om is.

Het oude deel van Giethoorn is autovrij. Je komt er via smalle voetpaden, houten bruggetjes en… het water. In plaats van auto’s gebruiken bewoners en bezoekers punters, fluisterbootjes (elektrisch), of kano’s. Er zijn talloze bootverhuurders in het dorp, vaak direct aan de gracht. Een wandeling of vaartocht door Giethoorn voert je langs tientallen perfect onderhouden rietgedekte boerderijen, omgeven door bloementuinen en gelegen aan het water. Er zijn ruim 170 bruggetjes in het dorp! In de lente en zomer staat alles in bloei, ideaal voor fotografie en natuurliefhebbers.

Insider tip:
Huur geen bootje op de drukke hoofdroute, maar kies voor een langere vaarroute richting natuurgebied De Wieden. Je vaart dan door stille slootjes, langs rietvelden en open meren, ver weg van de selfie-sticks. Tip: neem een picknick mee en leg aan bij een van de onbewoonde eilandjes voor een unieke pauzeplek.

Vakantiepark tip: Vakantiepark Giethoorn

Oudewater (Utrecht)

In tegenstelling tot toeristische hotspots zoals Volendam of Giethoorn, wordt Oudewater zelden overspoeld door toeristen. En dat is precies de charme. Je kunt hier in alle rust dwalen door smalle straatjes, staren naar oude gevelstenen of op een bankje zitten aan de IJssel en je voorstellen hoe het leven hier er 400 jaar geleden uitzag.

Het stadje kreeg stadsrechten in 1265, groeide uit tot een belangrijke speler in de touwindustrie en speelde een rol in de Tachtigjarige Oorlog. Veel gebouwen zijn origineel bewaard gebleven, wat zorgt voor een bijna openluchtmuseum-achtig gevoel, zónder dat het voelt als een decor. Leuk om te weten: In dit pittoreske stadje in het Groene Hart kreeg je als enige plek in Europa een eerlijk weegproces tijdens de heksenvervolgingen. Geen wrede brandstapel of bevooroordeelde rechters: hier werd je gewogen op de Heksenwaag, mét officieel certificaat als bewijs dat je géén heks was. Uniek weetje: De Heksenwaag in Oudewater is wereldwijd de enige plek waar je nog steeds een officieel weegcertificaat kunt krijgen. En ja, je krijgt het mee naar huis. Inclusief stempel en handtekening.

Oudewater heeft een verrassend gevarieerd winkelaanbod voor zo’n klein stadje. In de sfeervolle straatjes en langs het marktplein vind je authentieke boetieks, ambachtelijke winkels en galerieën waar je unieke souvenirs en lokale specialiteiten kunt scoren. Denk bijvoorbeeld aan:

• Lokale delicatessen zoals ambachtelijke kazen, honing, en huisgemaakte stroop die perfect zijn om mee naar huis te nemen of cadeau te doen.
• Wijnwinkels met zorgvuldig geselecteerde wijnen van Nederlandse en buitenlandse bodem.
• Kunst en handwerk in kleine galerieën en ateliers, waar je bijzondere schilderijen, keramiek of sieraden kunt bewonderen en kopen.
• Streekmarkten die in het voorjaar en zomer regelmatig plaatsvinden, waar lokale boeren en makers hun verse producten en ambachten aanbieden.

Een wandeling langs deze winkels voelt als een kleine ontdekkingsreis: je komt onverwachte pareltjes tegen die je elders niet zo snel vindt. En de vriendelijke winkeliers maken het extra leuk om even binnen te stappen en een praatje te maken.

Vakantiepark tip: De Reeuwijkse Plassen

Volendam (Noord-Holland)

Volendam is misschien wel het bekendste vissersdorp van Nederland, maar het is zoveel meer dan alleen een plek met klompen en klederdracht. Dit kleurrijke dorp aan het IJsselmeer ademt historie, cultuur en een bijzondere gezelligheid die je nergens anders zo tegenkomt.

Ooit begonnen als een klein vissersplaatsje waar de bewoners leefden van haring en paling, is Volendam inmiddels uitgegroeid tot een bruisende plek waar traditie en toerisme hand in hand gaan. De houten vissershuisjes en boten in de haven ademen nog altijd de authentieke sfeer van vroeger, terwijl de gemeenschap trots haar cultuur en muziek levend houdt. Veel bezoekers komen hier voor een foto in klederdracht, een leuke herinnering natuurlijk, maar het dorp heeft veel meer te bieden. Zo vertelt het Volendams Museum boeiende verhalen over de visserij en de lokale muziekgeschiedenis, met artiesten zoals Jan Smit en BZN die hier hun wortels hebben. De muzikale traditie leeft voort in de vele cafés waar je nog steeds live muziek kunt horen.

Een bezoek aan Volendam is ook niet compleet zonder te genieten van verse vis aan het water: van gerookte paling tot een haringbroodje, direct uit de viskraam. Voor wie het drukke havengebied wil vermijden, is er een verrassend rustig deel: wandel eens door de smalle straatjes rondom de Doolhof, waar je verborgen hofjes, muurschilderingen en authentieke huizen ontdekt, zonder toeristische drukte. En wie zin heeft in een mooie fietstocht kan vanuit Volendam eenvoudig naar Marken, een charmant schiereiland met een eigen karakter.

Vakantiepark tip: Marinapark Volendam

Urk (Flevoland)

Urk is een plek waar het verleden en het heden naadloos in elkaar overvloeien. Veel mensen kennen dit dorp wellicht al van de TV, maar het is echt leuk om eens een bezoekje aan te brengen. Dit voormalige eiland in de Zuiderzee, tegenwoordig onderdeel van Flevoland, straalt nog altijd de robuuste charme uit van een hecht vissersdorp met een rijke historie.

De nauwe straatjes, de oude houten huizen en de kleurrijke boten in de haven vertellen het verhaal van generaties vissers die de Noordzee trotseerden. Urk is niet zomaar een dorp; het is een gemeenschap die haar tradities en geloof diep koestert, en dat zie je terug in het dagelijkse leven, de festivals en zelfs in de taal die er gesproken wordt. De vissershaven is het kloppend hart, waar ’s ochtends vroeg het geroezemoes van vissers en handelaren begint, en je de geur van verse vis direct ruikt. Bezoekers worden vaak verrast door de warme, gastvrije sfeer die Urk uitstraalt, ondanks dat het dorp op het eerste gezicht misschien wat gesloten lijkt.

Een wandeling door het oude centrum toont niet alleen de karakteristieke gevels, maar ook diverse kleine musea waar je meer leert over de geschiedenis van de visserij en het harde leven op zee. Voor wie van verse vis houdt, zijn er tal van gezellige visrestaurants en marktkramen waar je de vangst van de dag kunt proeven, van paling tot schol. Wie Urk echt wil ervaren, moet het dorp bezoeken tijdens een lokale feestdag, zoals de jaarlijkse Urker Dag, wanneer de straten vol kleuren, muziek en traditionele klederdracht staan. Urk is een plek waar je niet alleen komt om te zien, maar om te voelen hoe sterk traditie, gemeenschap en natuur samenkomen aan de rand van het IJsselmeer.

Vakantiepark tip: De IJssel Eilanden

Thorn (Limburg)

Thorn, ook wel bekend als het Witte Dorp, is een klein pareltje in het zuiden van Limburg dat meteen indruk maakt met zijn opvallend witte gevels en pittoreske straatjes. Dit voormalige mini-prinsdom heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen, toen het een onafhankelijke gemeenschap was bestuurd door abdissen. Die geschiedenis zie je nog steeds terug in de prachtige oude gebouwen, smalle steegjes en de serene sfeer die Thorn uitstraalt.

Wat Thorn zo bijzonder maakt, is niet alleen de witte kleur van de huizen – die het dorp zijn bijnaam geeft – maar ook de manier waarop het dorp haar karakter heeft weten te bewaren temidden van het Limburgse heuvellandschap. Wandelen door Thorn voelt als een stap terug in de tijd: je passeert charmante pleintjes, sfeervolle kerken en verrassend veel kleine winkeltjes en galerieën waar lokale kunstenaars hun werk tonen. Daarnaast heeft Thorn een levendig cultureel leven met regelmatig muziekfestivals, kunstexposities en gezellige terrassen waar je heerlijk kunt genieten van lokale lekkernijen. Voor wie van rust, historie en een bijzondere sfeer houdt, is Thorn een absolute aanrader. In Thorn vind je ook het mooie vakantiepark Maasresidence Thorn. Ik ben hier een week geweest, het was top!

Zierikzee (Zeeland)

Zierikzee is zo’n stadje waar je binnenstapt en het gevoel hebt dat de tijd even stilstaat. De historische binnenstad telt meer dan 500 monumenten – van stadspoorten tot koopmanshuizen en oude pakhuizen – die getuigen van de rijke periode waarin Zierikzee een bloeiende handelsstad was. De haven ligt er vandaag de dag nog altijd levendig bij, met zeilschepen die af en toe binnenvaren, gezellige terrasjes aan het water en een sfeer die zowel maritiem als bourgondisch is.

Een wandeling door Zierikzee is een feest voor liefhebbers van geschiedenis, fotografie en rust. Bezoek de imposante Sint-Lievensmonstertoren – liefkozend de “Dikke Toren” genoemd – voor een uitzicht over de hele omgeving. Slenter vervolgens door de Oude Haven en breng een bezoek aan het Stadhuismuseum voor verhalen over de VOC, walvisvaart en de visserij. De kleine boetiekjes, antiekwinkels en ateliers maken het ook leuk voor wie iets bijzonders zoekt.

Insidertip: Ga eind van de middag naar de Oude Haven met wat lekkers van de lokale bakker of viswinkel, en kijk hoe het licht op het water danst. In de zomer is er vaak livemuziek op straat, helemaal gratis.

Vakantiepark tip: Summio Parc Aquadelta

Hindeloopen (Friesland)

Hindeloopen is één van de Friese Elfsteden, maar voelt meer als een schilderijtje dat tot leven komt. Met zijn smalle steegjes, houten bruggetjes en trapgevelhuisjes lijkt het alsof je in een tijdcapsule stapt. Maar dit stadje is veel meer dan alleen een mooi plaatje, het is een plek met een diepgewortelde cultuur, taal en kunsttraditie die tot op de dag van vandaag wordt gekoesterd.

De stad was ooit een belangrijke handelsplek met verbindingen tot in Scandinavië. Daardoor ontwikkelde Hindeloopen zijn eigen, unieke stijl: van schilderkunst tot klederdracht en zelfs een eigen dialect. In het Museum Hindeloopen leer je alles over deze bijzondere invloeden en kun je prachtig beschilderd meubilair bewonderen. De haven bruist op zomerse dagen met pleziervaart en zeilers, maar het blijft een rustige plek met veel karakter.

Tip: Bezoek het dorp op een doordeweekse dag in het voor- of najaar. Dan heb je de schilderachtige straatjes bijna voor jezelf en kun je in alle rust het Suupmarktplein en de sluizen bekijken, vaak hoor je alleen de wind en het klotsen van het water.

Vakantiepark tip: Elfstedenhart

Veere (Zeeland)

Veere lijkt rechtstreeks uit een prentenboek te komen, met zijn robuuste stadsmuren, geplaveide straatjes en de majestueuze Grote Kerk die over alles heen waakt. Dit kleine stadje aan het Veerse Meer was ooit een belangrijke haven voor de wolhandel met Schotland, wat nog steeds zichtbaar is in de statige koopmanshuizen en het oude stadhuis. Vandaag de dag is Veere een geliefde bestemming voor dagjesmensen die rust, water en cultuur zoeken.

Wat Veere uniek maakt, is de mix van maritieme sfeer, kunstzinnigheid en kleinschaligheid. Het stadje leeft in de zomermaanden: terrasjes lopen vol, galeries openen hun deuren en de haven ligt bezaaid met zeilboten. Maar buiten het hoogseizoen heeft Veere een bijzondere kalmte die je nergens anders vindt. Neem een kijkje in de Schotse Huizen – historische gebouwen waarin nu een museum is gevestigd – of wandel over de stadswallen voor uitzicht over het meer en de polder.

Insidertip: Huur een fluisterboot of kano en ontdek de eilandjes in het Veerse Meer. Sommige zijn alleen per boot bereikbaar en ideaal voor een privé-picknick of een plons in helder water.

Vakantiepark tip: Park Veerse Kreek

Broek in Waterland (Noord-Holland)

Broek in Waterland is een verstild dorpje net boven Amsterdam, maar voelt als een compleet andere wereld. Hier geen haast of drukte, maar schilderachtige houten huizen in zachte pastelkleuren, stille grachten waar riet zachtjes in de wind beweegt, en brede tuinen met bloeiende hortensia’s en fruitbomen. In de Gouden Eeuw woonden hier rijke zeekapiteins en kooplieden die terugkeerden uit verre reizen en rust zochten. Die historie zie je nog altijd terug in de verfijnde details van de gevels, sierlijke voordeuren en het keurige straatbeeld.

De trots van het dorp is de monumentale Broeker Kerk, met zijn houten tongewelf en preekstoel uit 1628. Maar de charme zit ook in de details: het grindpad dat knispert onder je voeten, de kleine bruggetjes over de sloten, en de stilte die zelfs op een zomerdag hoorbaar is. Dit is een plek voor wandelaars, rustzoekers en iedereen die even wil ontsnappen aan de snelheid van het dagelijks leven.

Insidertip: Huur een fluisterboot bij een lokale boer (zoals op een erf net buiten het dorp) en vaar geruisloos door het beschermde natuurgebied ’t Twiske, vroeg in de ochtend zie je vaak reigers, zwanen en zelfs ijsvogels.

Monnickendam (Noord-Holland)

Monnickendam combineert historie met levendigheid: een charmant vissersstadje aan het Markermeer, op slechts 20 minuten van Amsterdam, maar totaal onontdekt door massatoerisme. In de 14e eeuw was dit een belangrijke havenstad, en dat voel je nog altijd. De oude pakhuizen, scheepswerven en zeilmakerijen langs de grachten ademen maritieme geschiedenis, terwijl de kleurrijke vissershuisjes en gezellige pleinen het dorp een gemoedelijke uitstraling geven.

Het centrum is compact maar rijk aan bezienswaardigheden. De Speeltoren – ooit een klokkentoren, nu museum – biedt een verrassend kijkje in de geschiedenis van Waterland. In de haven liggen nog botters en oude vissersschepen, en visliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen: van versgebakken kibbeling tot gerookte paling, direct van de bron. Monnickendam is perfect voor een ontspannen dag wandelen, winkelen in kleine ateliers of gewoon mensen kijken op een zonnig terras.

Tip: Loop via de oude houten brug aan het einde van de haven naar het Hemmeland, een schiereiland met kleine strandjes, zwemwater én uitzicht op Marken. Bij zonsondergang is het hier magisch stil.

Bourtange (Groningen)

Bourtange is misschien wel het meest unieke dorp van Nederland. Dit voormalige vestingstadje, gebouwd in stervorm en volledig gerestaureerd, voelt alsof je in de 17e eeuw bent beland. Met ophaalbruggen, kanonnen, een garnizoensplein en soldatenverblijven is het net een openluchtmuseum, en toch wonen er nog gewoon mensen. Elke steen, straat en steeg vertelt hier een verhaal uit de tijd van Willem van Oranje en de Tachtigjarige Oorlog.

Het hart van de vesting is het Marktplein, omringd door lindebomen en oude panden waar nu gezellige cafés, winkeltjes en musea zitten. Je kunt vrij rondlopen, de wallen beklimmen, verdedigingswerken bekijken of een theatervoorstelling bijwonen in de openlucht. Ook voor kinderen is het een geweldige plek vol avontuur. En buiten de poorten liggen prachtige wandelroutes door het veengebied.

Insidertip: Boek een overnachting in het voormalige soldatenkwartier of officiershuis – veel zijn omgebouwd tot sfeervolle B&B’s. ’s Avonds, als de dagjesmensen weg zijn, heb je de vesting bijna helemaal voor jezelf. Magisch.

Vakantiepark tip: Landgoed Bourtange

Ootmarsum (Overijssel)

Ootmarsum is zonder twijfel het kunstzinnigste dorp van Nederland. In dit Twentse stadje is bijna elk straatje versierd met kunst: beeldhouwwerken, galerieën, kunstwinkels en ateliers zijn hier geen uitzondering maar de norm. Toch is Ootmarsum ook doordrenkt van geschiedenis. Met zijn smalle steegjes, oude boerderijen en kerken is het een feest voor wie houdt van karakter en cultuur.

Je kunt hier eindeloos dwalen. Elk weekend zijn er open ateliers, er zijn gezellige terrasjes, oude waterputten, en je vindt hier het bijzondere Openluchtmuseum Ootmarsum: een prachtig aangelegd erfgoedpark waar je het boerenleven van vroeger echt beleeft. De omgeving is eveneens schitterend: je kunt fietsen door het Springendal, een heuvelachtig natuurgebied vol bronnen en beukenbossen.

Insidertip: Bezoek Ootmarsum op zondagmiddag. Veel galeries zijn dan open én er zijn vaak straatmuzikanten of kleine optredens. Sluit af met een drankje op het plein bij de kerk, waar locals en bezoekers samenkomen in een ontspannen sfeer.

Naarden (Noord-Holland)

Naarden is niet zomaar een dorp, het is een vestingstad met een indrukwekkende vorm én een bijzonder verhaal. Vanuit de lucht zie je het meteen: een perfecte stervorm met dubbele wallen, grachten en bastions. Een zeldzaam goed bewaarde vesting uit de 17e eeuw, compleet met toegangspoorten, kazematten en een historisch centrum dat voelt als een tijdcapsule. Binnen de vestingmuren ligt een charmant dorpje verstopt met eeuwenoude huizen, klinkerstraatjes, hofjes en rust.

Naarden is historisch gezien vooral bekend als het laatste rustplaats van componist Jan Pieterszoon Sweelinck, én als toneel van het beruchte Bloedbad van Naarden in 1572. Maar het dorp is allesbehalve somber. Vandaag de dag hangt er een stijlvolle, kunstzinnige sfeer. Je vindt er antiekwinkels, kunstgalerieën, koffiebarretjes met zelfgebakken taart, en stijlvolle boetieks.

Een wandeling over de wallen is een must: je kijkt uit over het water, het Gooise landschap, én ziet hoe strategisch het stadje ooit was ontworpen. Bezoek ook het Nederlands Vestingmuseum, deels in een oude kazemat onder de grond – leuk én leerzaam, ook voor kinderen. En vergeet niet binnen te lopen bij de Grote Kerk, waar regelmatig concerten, exposities en evenementen plaatsvinden.

Insidertip: Loop aan het einde van de dag over de westelijke wal richting bastion Oud-Molen, rond zonsondergang is het uitzicht over het water adembenemend, met de oranje gloed op de vestinggrachten. Neem een drankje mee en geniet in stilte van dit zeldzame, magische moment.

Zaandijk (Noord-Holland)

Zaandijk ligt pal aan de Zaan en is het minder bekende maar misschien wel charmantste buurdorp van de beroemde Zaanse Schans. In tegenstelling tot de toeristische drukte daar, ademt Zaandijk rust, historie en karakter. Hier vind je een prachtig lint van historische houten huizen- veelal in die typisch Zaanse groen- en grijstinten – waarvan sommige dateren uit de 17e en 18e eeuw, toen de Zaanstreek een van de welvarendste industriegebieden van Europa was.

De sfeer in Zaandijk is gemoedelijk. Je wandelt er langs sierlijke panden met houtsnijwerk, oude wevershuizen en statige koopmanswoningen. In de buurt van de Lagedijk liggen gezellige eettentjes en kleine ateliers. En wie oversteekt via de Zaanbrug, staat binnen een paar minuten bij de molens van de Zaanse Schans – maar sla die eens over en focus op het ‘andere’ Zaanstad: het verhaal van de gewone bewoners, van houtzagerijen, cacaofabrieken en kleinschalige molenaars.

Insidertip: Bezoek de Honig Breethuis, een prachtig gerestaureerd 18e-eeuws herenhuis met originele meubels, muurbeschilderingen en een inkijkje in het leven van een rijke Zaanse familie. Daarna: haal een warme stroopwafel bij de lokale bakker aan de Lagedijk en wandel richting Wormerveer voor uitzicht op de Zaanfabrieken in volle glorie.

Vakantiepark tip: EuroParcs Buitenhuizen

Doesburg (Gelderland)

Doesburg ligt aan de IJssel en is een van de oudste Hanzesteden van Nederland. Alles in dit stadje ademt rijkdom uit vervlogen tijden: smalle straatjes met keitjes, middeleeuwse gevels, prachtige stadspoorten en oude handelspanden. Maar in tegenstelling tot sommige andere Hanzesteden is Doesburg klein en overzichtelijk, met een warme en gastvrije sfeer.

Het kloppend hart is de Markt, met de imposante Martinikerk en gezellige terrassen rondom. Bezoek het Lalique Museum (over de beroemde glas- en juweelontwerper), slenter door steegjes met namen als ‘Koepoortstraat’ en ‘Bergenstraat’, en ontdek verborgen binnentuinen en stille hofjes. Kunstenaars en ambachtslieden houden Doesburg levendig, je vindt hier glasblazers, pottenbakkers en galeriehouders die je graag welkom heten in hun ateliers.

Insidertip: Drink een kop koffie bij De Waag, het oudste nog werkende café van Nederland (sinds 1478!). En loop daarna door naar de Doesburgse Mosterd- en Azijnfabriek – een klein, eigenzinnig museum waar je mosterd kunt proeven zoals die al eeuwenlang in dit stadje wordt gemaakt. Extra leuk: je kunt hem zelf tappen en meenemen.

Vakantiepark tip: EuroParcs Marina Strandbad